Nieuwbouw Slachthuis Haarlem

162 bijzondere woningen rond een monumentaal slachthuis

Vier jaar geleden hebben VOA, ZUS en Hans van Heeswijk de tender gewonnen voor de (her)ontwikkeling van het Slachthuisterrein. Al tijdens de tenderfase is een stevige basis gelegd voor een integraal ontworpen woonbuurt. VOA heeft voor de 162 nieuwbouwwoningen een ontwerp met uiteenlopende woonvormen ontwikkeld, vanuit de ambitie een brede doelgroep te huisvesten met een sterk ‘buurtgevoel’. Inmiddels is de eerste fase opgeleverd en is het gebied geopend voor publiek.

162 in 126 BEELD

"De gemeente Haarlem had de ambitie om 120 rijwoningen te realiseren en zou hiermee gentrificatie in de hand werken. Juist in sterk gemeleerde buurt zou dat eeuwig zonde zijn. Daarom hebben we met passen en meten in de pasvorm van 120 rijwoningen 162 niet-rijwoningen gemaakt. Daarmee is de basis gelegd voor een meer inclusieve buurt rond het monumentale slachthuis."

IMG 8704 v2

Joeri van Ommeren, architect

Collectief wonen

Collectief wonen

Vanuit de ambitie om een bredere doelgroep te huisvesten met een sterk buurtgevoel, zijn er 162 woningen gerealiseerd waar in het bestemmingsplan 120 woningen waren voorzien. De typologische aanpassing van rijwoningen naar woongebouwen vereist een goede aansluiting op de stedenbouwkundige structuur van het plan.

Gebouwentrees sluiten aan op logische loop- en zichtlijnen. Hierdoor worden de woongebouwen vastgemaakt aan de omgeving. Deze entrees activeren de stedelijke ruimte en dienen ’s avonds als ‘lantaarns’ die de leefbaarheid en sociale veiligheid verhogen. Rijk aangeplante margestroken vormen een geleidelijke overgang tussen privé en publiek; de woning en het plein. Met klimplanten begroeide kopgevels benadrukken ontmoetingsplekken in de buurt. De overgangen van publiek plein naar collectieve binnentuinen zijn zorgvuldig vormgegeven met elementen als een gemetselde traptribune die uitlijnt op de monumentale slachtstraat.

the urban rowhouse

De rood-zwart woning van de 21e eeuw

Binnen de herkenbare volumes is een verrassend gevarieerd scala aan woningtypologieën gemaakt. De traditionele Haarlemse rood-zwart woning krijgt hiermee een 21e-eeuwse opvolger. De woningen zijn klein en groot, koop en huur en voor jong en oud. Parkeergarages zijn omlijst met appartementen en afgedekt met collectieve daktuinen waaraan gewoond wordt.

De woongebouwen, opgetrokken in drie tot vijf lagen, hebben een lessenaardak. De zijdes die zich richten op de openbare ruimte verwijzen naar de architectuur van het slachthuis. Deze gevels hebben een formele, ritmische metselwerkarchitectuur met penanten in een warme toon. De gevels van de woningen aan de daktuinen zijn informeler vormgegeven in een lichte toon en vormen een speelse basis voor de collectieve daktuin.

Natuurinclusieve woongebouwen

Natuurinclusiviteit is een aspect dat integraal is meegenomen in het ontwerpproces. Naast een inclusieve buurt voor mensen, is het gebied natuurinclusief. Waar de stedelijke omgeving van oudsher weinig ruimte biedt aan de natuur, bewijst het Slachthuisdistrict dat juist een versteende omgeving plek kan en moet bieden aan planten en dieren. Dit is onder meer terug te zien in de gemeenschappelijke tuinen en perken, de geïntegreerde nestkasten en de klimplanten. Deze soorten zijn specifiek gekozen zodat deze aansluiten op de wensen van de vogels, zoogdieren en insecten die we hier huisvesten. De posities van de nestkasten en klimplanten zijn bepaald aan de hand van een eigen ontwikkelde methode.

“Soms mag je werken aan een project wat je extra raakt; Slachthuis is er zo een. Bijna wekelijks kom ik even langs op de bouwplaats om rond te lopen en alles te volgen. De sfeer op de bouw is geweldig. Dit project is zo mooi gelaagd, waarbij er aan alle lagen met veel aandacht en passie is gewerkt. Werkelijk alles komt hier samen. Dat ik mij als Haarlemmer mag ik me inzetten voor plekken als deze is geweldig. Dit is een plek die ontmoetingen faciliteert: ontmoetingen tussen geschiedenis en toekomst, tussen stad en natuur, tussen jong talent en oud talent, tussen nieuwe en oude bewoners en ga zo maar door. En dat allemaal met veel ruimte voor architectonisch ontwerp. Een nieuwe plek om te willen zijn en ervaren!”

IMG 8704 v3

Joeri van Ommeren, architect

De toekomst van het Slachthuisdistrict

Plan Slachthuisdistrict omvat een integraal ontwerp dat 100 jaar terug en 100 jaar vooruit kijkt. De historie van het slachthuisterrein wordt omarmd en nieuwe woonvormen en publieke functies blazen het gebied nieuw leven in. Bij een wandeling na de eerste oplevering is direct merkbaar dat Het Slachthuisdistrict een inclusieve en (sociaal) duurzame buurt is voor mens en dier.